Patriarki Nedir?

Partiarki, erkek otoritesine dayanan bir tür toplumsal örgütlenmedir.Bu sistemin temelini 'erkeğin üstünlüğü' anlayışı oluşturur. Ataerkil toplumlarda soy erkekler tarafından belirlenir, hakimiyet erkeklerindir. Bu toplumlarda erkekler daha saygın görülür.Geçmişten günümüze çoğu lider erkektir.Üstelik bunun sebebi sadece soyları, fiziksel güçleri veya başarıları değil; erkek olmalarına dayanır. Kadınlar-özellikle eski zamanlarda-evde yemek yapmak, çocuklarına bakmak, çamaşır yıkamak gibi ev içi sorumluluklarla sınırlandırılmışken erkekler dışarıda 'büyük işleri' yönetiyorlardı.

Biraz daha derine indiğimizde, patriarki yalnızca erkeklerin iş ve siyaset dünyasında daha fazla yer aldığı bir sistem değil. Sosyal ve kültürel yaşam da ataerkil bir düzenle şekillenmiştir. Eski dönemlerde kadınların sahip oldukları malları veya parayı bir erkeğin rızası olmadan kullanmaları bile mümkün değildi. Cinsiyet eşitsizliği temel insan haklarında bile kendini gösteriyordu.

Peki bu patriyarkal düzen hep böyle mi devam etti? Elbette hayır. Feministler, kadın hakları savunucuları ve cinsiyet eşitliğini destekleyen insanlar ataerkil düzeni ve gelenekleri sorguladı ve eşit haklar için savaştı.Bu mücadele hala sürüyor ve her geçen gün daha fazla insan her bireyin cinsiyetini gözetmeksizin eşit haklara sahip olması gerektiğini kabul ediyor.

Kadınların seçme ve seçilme hakkı, eğitimde eşit fırsatlar, eşit maaş gibi kazanımlar, patriyarkal sistemi büyük ölçüde etkileyen önemli adımlardır ancak unutmamak gerekir ki; patriarkanın kökleri çok daha derinlerde ve en ince ayrıntılarda dahi kendini gösterebilir. Televizyon dizilerinde, film ve reklamlardaki kadın ve erkek karakterlerinin hep aynı kalıplara sahip olması bunun büyük bir örneğidir. İzlediklerinizi düşündüğünüzde, kadınların hep duygusal, romantik genelde ev işleri yapan karakterler; erkeklerinse lider veya savaşçı karakterler olarak kalıplaştırıldığını siz de fark edebilirsiniz. Bu temsiller, toplumsal normların artmasına sebep olur ve cinsiyet eşitsizliğini destekler.

Sonuç olarak, patriarki hala etkisini sürdüren bir sistem olabilir ancak bu değişmektedir. Daha eşit, adil ve özgür bir yaşam için bu sistemi sorgulayan ve dönüştüren birey ve topluluklar gün geçtikçe artıyor. Artık geçmişteki tabuları yıkmak ve adil bir yaşam çok daha kolay. Yarattığımız bu sistem ne kadar adil olursa o kadar güçlü ve sağlıklı bir toplum inşa etmiş oluruz.

İbrahim Doğukan Üğlü